‘Melk, de witte motor’ was in de jaren 80 lange tijd het slogan en merknaam op de glazen flessen die de melkboer in z’n kratten had staan. Wie is er niet groot mee geworden? Een gezond glas melk, goed voor de botten en voor sterke tanden. Melk bevat in der daad veel belangrijke vitamines en mineralen zoals vitamine A, B2, calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is melk een uitstekende bron van eiwitten en het is natuurlijk en betaalbaar. Toch zijn er vraagtekens of zoveel melk wel goed is. Sommige voedingsdeskundige raden het zelfs af en dat is niet geheel zonder reden.
Melk bevat veel vet. Er is volle, halfvolle en magere melk. De eerste bevat 3,5% vet, de halfvolle 1,5-1,8% en de magere maximaal 0,5%. Meer dan de helft van melkvet is verzadigd vet. Dat betekend op een 1 liter halfvolle melk dus meer dan 15 gram vet, waarvan zo’n 7,5 gram verzadigd en een deel daarvan zelfs transvetten. Verder bevat deze witte motor veel koolhydraten in de vorm van melksuikers. Die geven melk de zoete smaak, maar zijn niet welkom wanneer je gewicht wilt verliezen. Dit zijn namelijk snelle suikers en zetten zich dus vlug om in vet. Toch niet zo goed dus. Er is een gezonder alternatief: karnemelk.
Waarom is karnemelk gezond?
Karnemelk is in principe melk minus het vet. Vroeger werd het geproduceerd door het karnen van de verzuurde room, de room werd op een neer gestoken in een ton waardoor het vet als boter bovenop kwam te liggen. Tegenwoordig wordt in fabrieken melkzuurbacteriën toegevoegd, waardoor de melksuiker wordt omgezet in melkzuur. Karnemelk heeft dus kort gezegd de voordelen van melk, zonder de nadelen van het vet. Maar er is meer.
Het eiwit gehalte in Karnemelk is nagenoeg gelijk maar er zitten beduidend minder suikers in dan melk. Er zitten veel goede bacterien in Karnemelk die de bacteriehuishouding in je mond, darmen en maag bevordert. Het is goed voor je huid en omdat het bloedvaten beschermt tegen beschadigingen zodat transvetten moeilijker kunnen blijven plakken, heeft het bloeddruk verlagende eigenschappen. Dus genoeg redenen waarom karnemelk gezond is. Enig mogelijk nadeel: je moet van de zure smaak houden.
Biologische of gewone karnemelk?
Je zult je misschien afvragen welke karnemelk gezond is, er staan namelijk zoveel verschillen pakken in het schap. Er zijn grofweg drie soorten karnemelk te krijgen; biologische karnemelk, biologisch-dynamische karnemelk en de gewone karnemelk. De biologisch-dynamische karnemelk is de gezondste van de drie, dit is karnemelk die nog op de traditionele manier gekarnd is en is vaak alleen in natuurwinkels te verkrijgen. Biologische karnemelk en gewone karnemelk zijn beide gemaakt door melkzuur toe te voegen, het verschil van de biologische karnemelk is dat de melk van biologische oorsprong is, wat betekend dat de kwaliteit beter is en de koe een beter leven heeft.
Welke soort je het liefst drinkt hangt af van hoeveel geld je wilt betalen (biologisch-dynamisch is vanwege de productiewijze een stuk duurder dan gewone karnemelk), hoe veel waarde je hecht aan een goed leven voor de koe, en ten slotte: welke je het lekkerst vindt. Er kan namelijk een behoorlijk verschil zitten in de smaak van de verschillende merken.
Blijft jou die karnemelk toch te zuur, voeg dan eens een scheut verse sinaasappelsap toe. Als je het goed koud drink smaakt het naar een Split ijsje, maar dan een stuk gezonder. Ook met andere vruchtensappen smaakt het goed, maar bedenk wel dat je hier vaak veel suikers mee toevoegt.
Vervang melk eens met karnemelk
Wanneer je ook gewent bent veel melk te drinken (Nederlanders nemen gemiddeld 400ml/g zuivel tot zich per dag) probeer dit dan eens te vervangen met karnemelk. Mocht je niet tegen melk kunnen, dan kun je natuurlijk ook prima zonder, door het te vervangen voor een plantaardige melk van soja, amandel of rijst. Deze plantaardige melk soorten bevatten vaak nog minder vet en suikers, en zijn bovendien beter voor de planeet omdat ze minder CO2 uitstoot met zich meenemen. Give it a try, en als je tips of lekkere recepten omtrent karnemelk hebt, laat het ons vooral weten!
Tip: Vind je karnemelk te zuur? Neem even voor het drinken een Pottertje, zo’n klein dropballetje en de karnemelk smaakt zoet.
Wat ook lekker en gezond is…. een beetje biologische cranberry diksap door de karnemelk!
Biologisch-dynamische karnemelk van Demeter kost in Ekoplaza nu €1,29 (recent verhoogd); dat is zeker geen 4 x duurder! Ook is Demeter karnemelk wat dikker en is de smaak juist zachter dan gewone of biologische karnemelk. Dit klopt niet in het artikel hierboven. Doe de smaaktest zelf!
Ik vul 250 ml karnemelk met 50 gram door mij samengestelde muesli (geplette tarwe-,haver-en gerstvlokken, rozijntjes en zonnebloempitjes) en laat dit ‘s nachts in de koelkast staan (vaak bereid ik het meteen nadat ik mijn ontbijt net op heb). Door het lange ‘karnemelk-badje’ breekt het fytinezuur in de muesli (zoveel mogelijk) af, wat beter is voor onze gezondheid.
De volgende ochtend eet ik mijn zachte, maar toch stevige ‘karnemelksepap’; maar dan wel onverhit, al dente, supergezond en absoluut verrukkelijk. Niet zoet genoeg? Niet bijzoeten, maar gewoon afkicken. Onze smaakpapillen zijn gewoon suikerverslaafd. Na een paar weken wil je niet meer anders!
Bedankt voor je reactie Astrid. Goeie tip, die karnemelksepap, dat ga ik zelf ook eens proberen. Prijzen varieren uiteraard van winkel to winkel. Demeter-keurmerk Karnemelk kan trouwens een combinatie zijn van Biologisch-Dynamische en aangezuurde melk (link). Je hebt echter een goed punt, smaken kunnen verschillen juist omdat het een biologisch product is, we hebben het aangepast.
Hoi Niels, bedankt voor je reactie! Ik heb intussen begrepen dat alle ‘gewone’ karnemelk gemaakt is van aangezuurde melk. Alleen biologisch-dynamische is nog deels van ouderwets gekarnde melk, aangevuld met aangezuurde melk. Misschien is ambachtelijke karnemelk van de boerderij ook nog (deels) échte karnemelk? Groetjes, Astrid
Als je welke karnemelk dan ook te zuur vindt of het lekkerder wilt maken, doe er dan SLIMPIE bij! Een gegarandeerde suikervrije limonadesiroop, in allerlei smaken. Krijg je een soort drinkyoghurt maar veel gezonder.
Bij Hoogvliet supermarkt hebben ze groene hart karnemelk rechtstreeks van de boerderij.
Echt lekker en supergezond.
karnemelk is gezond vooral in de zomer tegen dorst ,en zuur drinken ,goed voor U uithouding vermogen best zuiver van bij de boer, die is wel zuur Karnemelk kan je koken en weinig bloem aan toevoegen bij kookpunt dan een weinig rijst en haverbloem in doen en enkele minuten laten koken Ik zou zegen goed voor sportmensen Ik zelf ben karnemelk zeer dankbaar Letop zuiver karnemelk blijf maar achtdagen goed zonder koelkast
Gatverdamme, SLIMPIE zegt er iemand.
Heerlijk die smerige zoetstoffen!
is karnemelk het zelfde als botermelk?
Val je van karnemelk af
bedankt voor de tip ga zaterdag gelijk karnemelkpap proberen lijkt me lekker
Bedankt Ik lus graag karnemelk vooral in de zomer en het voorjaar.
Tijd om er weer mee te starten